Jak przeprowadza się badania statystyczne w medycynie?
Statystyka medyczna to badania odnoszące się do statystycznych testów oraz obliczeniowych technik. Są one niezbędne dla szeroko pojętej medycyny – w tym zwłaszcza dla farmacji, fizjoterapii, pielęgniarstwa, różnego rodzaju badań medycznych, a nawet weterynarii. Otrzymane wyniki pozwalają nie tylko określić stan zdrowia pacjentów czy przeanalizować przeżywalność. Dzięki nim można dowiedzieć się, w jakim kierunku powinny pójść medyczne badania dotyczące nowych leków.
Kto przeprowadza analizy danych statystycznych?
Badania statystyczne na potrzeby lekarzy czy farmaceutów przeprowadzają wyspecjalizowane w tej dziedzinie agencje badawcze. Obecnie w Polsce działa wiele takich jednostek badawczych, a ich oferta jest bardzo szeroka. Obejmuje ona m.in.:
- badania weryfikujące skuteczność leków
- badania weryfikujące skuteczność konkretnych zabiegów, operacji i terapii,
- obliczenia statystyczne na potrzeby medycznych artykułów,
- analiza skuteczności fizjoterapeutycznych procedur,
- analiza przeżycia pacjentów.
Agencje oferujące możliwość przeprowadzenia obliczeń w obszarze statystyki medycznej, posiadają najczęściej rozbudowane oprogramowanie ecrf, niezbędne do tego, by dokładnie przeanalizować zgromadzone dane. Często badania wymagają zaprojektowania specjalnego eksperymentu lub innej metody, by móc zebrać właściwe informacje.
Zarys i cele analizy
Podstawą do przeprowadzenia badań statystycznych jest ustalenie problemu badawczego (lub kilku problemów). To właśnie on wyznacza kierunek analizy. Niezbędne jest także ustalenie, w jakim kierunku będzie podążać weryfikacja wniosków z przeprowadzanego badania oraz wybór odpowiedniej metody statystycznej i analizy. Uzależniony jest on od tego, jaki został wybrany cel badania.
Najczęściej podstawowym celem jest analiza zależności. Ma ona na celu zbadanie, w jaki sposób kształtuje się jedna zmienna, biorąc pod uwagę wartość drugiej zmiennej – badanie może więc pokazywać, jak dawka leku wpływa na wskaźnik poprawy zdrowia.
Analizy porównawcze
Bardzo często zdarza się jednak, że badanie ma też tzw. cel porównawczy. W tym przypadku przeprowadzane testy statystyczne porównują średnią dwóch lub kilku populacji. Zazwyczaj będzie to porównanie dwóch grup pacjentów leczonych różnymi preparatami.
Po wykonaniu statystycznych obliczeń i wizualizacji danych konieczne jest przeprowadzenie analizy mocy testów. Istotną rolę odgrywa również oszacowanie intensywności efektów zależności lub wpływów badanych czynników medycznych. To często od takich badań uzależniony jest stan zdrowia pacjentów, a nawet całego społeczeństwa. To na podstawie statystyki podejmowane są decyzje dotyczące ludzkiego życia.
